Stosunek Polaków do religii katolickiej na przykładzie "Potopu". Analizując stosunek Polaków do religii katolickiej w XVII w. niezwykle pomocną lekturą okazuje się „Potop” Henryka Sienkiewicza. Autor opisując najazd Szwedów na polskie ziemie najwięcej uwagi skupia jednemu, przełomowemu wydarzeniu, a mianowicie obronie Jasnej Góry. Obraz Polaków - patriotów ciągle się zmienia, zmienia się sposób, w jaki są przedstawiani oraz osoby, które ten obraz prezentują. Sienkiewicz prezentuje zmianę stanowiska bohaterów. Ukazuje podłość, zdradę, zaprzedanie się wrogom przez możniejszą szlachtę, apatię i rezygnację, przedstawia upadek moralny społeczeństwa. W „Potopie” odnajdziemy portret zbiorowy Polaków z XVII wieku. Pisarz opisując poszczególne warstwy społeczne przede wszystkim koncentruje się na szlachcie. Na czele państwa stoi sprawiedliwy władca – Jan Kazimierz, którego cechuje roztropność i mądrość. Ani mi się też podobna rzecz zdawa, by Bóg miał zgubić tak znaczną Rzeczpospolitę, w której światło prawdziwej wiary płonie. Postać: królowa Maria Ludwika; Źródło: t. IV, rozdz. II, op. cit., s. 34–35. Gdy się białogłowa przeciw tobie zaweźmie, choćbyś się w szparę w podłodze skrył, jeszcze cię igłą stamtąd Wydawał Polaków Szwedom i zaaranżował pomysł oblężenia klasztoru w Jasnej Górze. Henryk Sienkiewicz ukazuje w "Potopie" przede wszystkim dodatnie strony sarmatyzmu. Rycerskie cnoty, pielęgnowane obyczaje, szlachecka duma gdy Kmicic woli zostać powieszony przez żołnierzy niż się wytłumaczyć, patriotyzm świadczą o fascynacji Wiek XVII był to kres licznych wojen, w których uczestniczyła także Polska. W „Potopie” Henryk Sienkiewicz przedstawia nam konflikt Polskie ze Szwecją, a dokładniej najazd wojsk szwedzkich na Polskę zwany potopem szwedzkim. Wydarzenie to miało miejsce w czasie II wojny północnej, a dokładniej był to rok 1655. Założenia ideowe w „Potopie”. W czasach rozbiorowych, gdy brak było polskich instytucji państwowych i społecznych pielęgnowanie historii i jej funkcja jednocząca Polaków i chroniąca ich tożsamość była bardzo istotna. Motywy historyczne często pojawiały się w literaturze i sztuce. Istotną rolę zaczęło odgrywać nowoczesne KJV9n0E. 1. Okoliczności powstania utworu : „Potop”– druga część „Trylogii” Sienkiewicza to utwór powstały w trudnych warunkach podróży po Europie. Po raz pierwszy powieść ta ukazała się w odcinkach w warszawskim „Słowie” a jej głównym celem było „pokrzepienie serc” zwyciężonych powstańców. 2. Tło historyczne wydarzeń powieści( czyli jak to było według źródeł historycznych): a) Pełen niepokoju okres rządów Jana Kazimierza b) Sprawa kozacka ( Korsuń, Żółte Wody, Piławce); ugoda w Zborowie (1649) i Białej Cerkwii (1651) c) Sprawa rosyjska → rada perejesławska i jej skutki; rozejm ze względu na Szwedów d) Atak Karola X Gustawa na Polskę (1655) [tu zaczyna się akcja powieści] od strony Pomorza i Inflant e) Zdrady i własne plany: • Hieronim Radziejowski • Książęta Janusz i Bogusław Radziwiłłowie [uznanie władzy Szwedów] f) Poddanie się Wielkopolski pod Ujściem; zajmowanie kolejnych części kraju ( Warszawa, Kraków); atak na Jasną Górę → bunt i oburzenie Polaków g) Ucieczka Jana Kazimierza na Śląsk h) Postępowanie Szwedów: • pozorne respektowanie polskich praw i zwyczajów • rabowanie kraju , uciskanie ludności , grabieże i wywóz dzieł sztuki oraz bibliotek – wybuch anty-szwedzkiego powstania chłopów, szlachty i części wojsk koronnych – powrót Jana Kazimierza do kraju i przysięgi we Lwowie i) Konfederacja w obronie kraju w Tyszowcu ( – król i senatorowie zmuszeni do powrotu do kraju j) r. – uniwersały wzywające do walki z najeźdźcą – bitwa pod Gołębiem (Stefan Czarniecki) wrzesień- bitwa pod Prostakami => efektowne zwycięstwo konfederatów => ucieczka Bogusława k) Zamknięcie cofających się Szwedów pod Sandomierzem l) 27 – r. – bitwa o Warszawę (niewiara Polaków w zwycięstwo) m) Listopad – Fryderyk Wilhelm uznaje zwierzchność Szwecji [zerwanie traktatu w zamian za nadanie suwerenności w Prusach w 1657 r] n) 1657 r. (lipiec) – bitwa pod Czarnym Ostrowiem 1658 r. – pomoc Danii ; zajęcie przez Stefana Czarnieckiego wyspy Alsen Arsen twierdzy Koldyngi o) 1660 r. – pokój w Oliwie kończący wojnę polsko-szwedzką 3. Wydarzenia historyczne w „Potopie”: Pomimo że przy pisaniu „Trylogii” korzysta z przeróżnych źródeł historycznych (np. wspomnienia czy „Pamiętniki” Paska), to jednak przedstawia wydarzenia w bardzo „literacki” sposób. Podkreśla ogólnonarodowy charakter walki z najeźdźcą oraz rangę każdego polskiego zwycięstwa. Omija natomiast porażki, usuwa w cień niepowodzenia (zaznacza tylko ,że miały miejsce). Ukazuje zatem trudny dla Polski okres najazdu szwedzkiego z wyraźnie zaznaczonym podziałem na 3 części: a. Klęski, zdrady, kapitulacje miast, ciężka sytuacja Polski. b. Oblężenie i obrona klasztoru na Jasnej Górze jako przebudzenie ducha narodowego, ukazanie wspaniałych cech charakteru i patriotyzmu Polaków. c. Pasma zwycięstw odrodzonego narodu kończące się wypędzeniem najeźdźców z kraju. Poprzez takie skonstruowanie utworu Sienkiewicz pokazuje Polakom, jak wielkie są ich możliwości i jak wspaniałych rzeczy są w stanie dokonać. Pragnie, by otrząsnęli się z otępienia, zmobilizowali i zjednoczyli. Wnioski: „Potop” to powieść „ku pokrzepieniu serc”, która ukazuje, że Polacy w sytuacjach krytycznych potrafią się zjednoczyć, walczyć o niepodległość i zwyciężyć. Sienkiewicz, wskrzeszając chwile minionej chwały, ukazuje optymistyczny obraz przeszłości, budzi dumę narodową, podkreśla heroizm i solidarność Polaków. Za pomoca barwnego i sugestywnego języka, stara się objąć narracją wszystko to, co w czasie wojen szwedzkich wydało mu się ważne. Nie przejmuje się, że przeinacza niektóre z faktów czy też nadto koloryzuje swoją wypowiedź. Zwraca uwagę na wartość i moc chrześcijańskiej wiary w poczynaniach walczących. Dzięki którym dali radę w przeszłości pokonać potęgę szwedzką. W związku z tym także teraz też są w stanie podjąć walkę i odzyskać niepodległość. Załączniki: 1. Obraz Polaków w „Potopie” (cytaty potrzebne do analizy punktów a,b i c) 2. Notatka z lekcji dla ucznia 3. Plakat porównujący dwa pospolite ruszenia i obrazujący podział w utworze. 4. Polacy w oczach wodzów i bohaterów „Potopu” a) Obraz negatywny – ku pouczeniu: 1) „Znam ja Paków i wiem, że gotowi na wszystko, byle się przed obcymi jako polityczny naród pokazać. Cała usilność nasza w tym, aby nas obcy chwalili.” (Hieronim Radziejowski -były podkanclerzy koronny) 2) „RP diabli biorą, bo już tak bezsilna, na takie psy zeszła, że się nikomu nie może opędzić”.(Bogusław Radziwiłł do Kmicica) 3) „A z jakich racyj można więcej ode mnie wymagać niż od Polaków samych? Gdzie są dziś Polacy? (…) Co tu za rząd? – Król nie rządzi, bo mu nie dają. Sejmy nie rządzą, bo je rwą … Nie masz wojska, bo podatków płacić nie chcą; nie masz posłuchu, bo posłuch wolności się przeciwi; nie masz sprawiedliwości, bo wyroków nie ma komu egzekwować i każdy możniejszy je depcze (…) (tom II 4) „Jeno szaleni, swawolni,źli i przedajni tę ziemię zamieszkują” (Czech). 5) „Nie tyle Szwedzi, Septentrionowie i Kozacy zabili ojczyznę, ile cały naród.” (Wrzeszczowicz) b) Obraz pozytywny – „ku pokrzepieniu serc” i pouczeniu: 1) „Nam nie sił brak, jeno ducha. Niecnotą ginie ojczyzna. Daj Bóg , abyśmy się tu czego lepszego doczekali.” (Jan Skrzetuski) 2) „Co nam z dawnych cnót pozostało? A ja powiem: wszystkie zginęły, jednak coś jeszcze pozostało, bo pozostała wiara i cześć dla Najświętszej Panny, na którym to fundamencie reszta odbudowana być może”. 3) „(…) wiedzieli, co to są serca wiarą natchnięte.” 4) „U tego narodu prędka odmiana. Jeszcze wy nie znacie Polaków. Poznacie ich później”(249). (Sadowski ). 5) „… ci ludzie prędzej jeden na drugim w takim razie padną niż się poddadzą …” (Sadowski) . 6) „… jestli to ten sam naród, który wczoraj jeszcze opuścił własnego pana, poddał się bez boju?” (Szwedzi) Ad a. Szlachta polska jest zdezorientowana, źle zorganizowana i wielu jej przedstawicieli opowiada się po stronie najeźdźców, co symbolicznie zostaje oddane za pomocą tchórzliwego i niekarnego pospolitego ruszenia pod Ujściem.  przejaskrawienie obrazu zdrady i beznadziejności. Sienkiewicz eksponuje wrażenie rozkładu i zupełnego upadku RP, uwydatnia beznadzieję, w jakiej znalazł się kraj. RP jako siedlisko anarchii, rozkładu, szlacheckiej samowoli „(…) bezładny obóz polski, do zbiegowiska jarmarcznego podobny, hałaśliwy, pełen dysput, rozpraw pod rozporządzeniami wodzów i niezadowolenia, złożony z poczciwych wieśniaków na poczekaniu w piechotę zamienionych i z jegomościów prosto od strzyży owiec oderwanych (…)” „Zdrada! Morderstwo! Hańba! Jesteśmy Szwecją już, nie Polską!” „W tym kraju, gdzie król nie ma za sobą bożego prawa (…) jeno go szlachta kreuje” „Na ostatni, widać, szczebel niemocy zeszła Rzeczpospolita …” „… niezgoda wewnętrzna stawała na przeszkodzie, paraliżując usiłowania tych nawet obywateli, którzy życie i mienie w ofierze nieść gotowi”. Pospolite ruszenie: „Na dwudziestu chłopów ledwie jeden wojnę widział, a na 10 jeden wie jak rusznicę trzymać. Po pierwszej wojnie będą z nich dobrzy żołnierze, ale nie teraz (…)” (Tom I, 156). „długa bezczynność poczęła sądzić pospolitemu ruszeniu (…) Nastała noc burzliwa, pełna krzyków, swarów.”(169) „Nie Wiktoria to dała w ich ręce Wielkopolskę, ale zdrada i pospolitego ruszenia niedołęstwo.” Kolejne etapy oblężenia i zagarniania ziem polskich: „Województwo sieradzkie poddało się Szwedom i w ślad za Wielkopolską przyjęło protekcję Karola Gustawa” „Jan Kazimierz pobity pod Widawą i Żarnowcem!… Wojsko go odstępuje! Sam on na Kraków się cofa.(…) I Kraków musi upaść”. „Warszawa wzięta!… Niech żyje Karol Gustaw”. „Powodzenie Szwedów przechodziło wszelką poddawały się jedne za drugimi; w Wielkopolsce panowali jak w Szwecji, w Warszawie rządził Radziejowski; Małopolska nie stawiała oporu; Kraków upaść miał lada chwila; król opuszczony od wojska i szlachty, ze złamaną w sercu ufnością do swego narodu uszedł na Śląsk(…) Właśnie w tej łatwości widział Radziwiłł niebezpieczeństwo dla siebie(…)”. Ad b. Obrona Jasnej Góry, przebudzenie ducha narodowego Pomyślna obrona Jasnej Góry stała się przełomowym momentem oporu wobec najeźdźców, początkiem nawrócenia narodu grzeszącego przeciwko królowi i Ojczyźnie zaczynają nasilać się fakty oporu „Szlachta okrutnie się od księcia (Radziwiłła) odwraca i wszyscy mówią, że wolą prawdziwego nieprzyjaciela, Szweda, Tatara nawet od renegata”. „Szwedzi zaczęli ulegać bieglejszej w szermierce i pojedynczej walce szlachcie.” „Tak to rysował się od fundamentów i chwiał gmach zbudowany przez pychę Janusza Radziwiłła”. „Pieśń ta była jakby balsam kojący. Zwiastowała im bowiem ustawienie, że stoi klasztor, stoi kościół, że płomień dotąd nie zwyciężył wysileń ludzkich „ „Mniej doświadczonych krzepiła wiara, ale byli między nimi i starzy żołnierze (…), którzy dodawali otuchy wieśniakom”. „Waszym to przykładem, waszą obroną król nauczony zrzucać z siebie poczyna jarzmo szwedzkie.” „Zapomnieli, że ten naród ma jeszcze jedno uczuci, którego wyrazem była Jasna Góra. I w tym uczuciu było ich odrodzenie.” Ad c. Sukcesy Polaków i wygnanie najeźdźców z kraju Naród bezgranicznie zawierza swemu władcy( np. pomoc górali, okrzyki radości na widok króla), zmienia się sytuacja polityczna w kraju.  „…cały naród chwyta za broń i idzie ‘na Szweda’.” Historyk Adam Kersten: „Nie trzeba być historykiem, aby stwierdzić, jak bardzo jednostronnie zarysowana jest kanwa wydarzeń następujących po obronie Jasnej Góry. Ów obraz odradzającego się narodu (…) jest tak wyidealizowany, ze poza pewną liczbą faktów historycznych, niewiele ma wspólnego rzeczywistością.” Sienkiewicz upraszcza dalszą sytuację kraju- marginalnie wspomina o niepowodzeniach, koncentruje się natomiast na zwycięstwach. [Nowiny] „były dla Szwedów niepomyślne i zwiastowały bliski już koniec panowania szwedzkiego Polsce” „Powiadają też ludzie, że do wiosny ani jednego Szweda RP nie będzie.” „Burza straszliwa zawisła nad głowami skandynawskich najezdników; ziemia sama, lubo pokryta śniegiem, poczęła parzyć ich stopy, groźba i pomsta otaczały ich ze wszystkich stron, straszyły ich cienie własne.” „Król (..) rozkazywał nie tracić nadziei i do ratunku upadłej RP się zrywać” „ Wszyscy bowiem jak jeden mąż zebrali się, bo go [Jana Kazimierza] bronić i towarzyszyć mu ze swymi ciupagami, choćby na kraniec świata.” „…chorągiew husarska (…) tak wspaniała, że każdy król mógłby się podobnym wojskiem poszczycić.” „ Nie tylko chciano zwycięstwa, ale wierzono w nie.” Obraz pospolitego ruszenia w Lublinie- zamieszczony na plakacie. Pobierz, wysyłając SMS o treści pod numer 92505 Wpisz otrzymany kod : Nawigacja wpisu Jan Zamoyski – cześnik koronny, nie zabiega o posady, nade wszystko ceni sobie niezależność, stąd jego przydomek Sobiepan. Dumny przede wszystkim z dzieła swojego życia – Zamościa. Zauroczony Anusią Borzobohatą-Krasieńską próbuje podstępnie osadzić ją w jakimś zameczku jako swoją kochankę. Jego zamiary udaremnia Kmicic. Później prezentuje niezłomną postawę, kiedy podczas oblegania Zamościa usiłuje go przekupić Karol Gustaw. Bierze także udział w oswobodzeniu Warszawy. Augustyn Kordecki – przeor klasztoru na Jasnej Górze, charyzmatyczny obrońca klasztoru. Wydaje się czasem być mistykiem czy świętym, który rozpoznaje wszystkie podstępy wrogów. Nie ulega perswazjom oblegających czy namowom mieszkańców klasztoru, którzy sugerują poddanie się. Jan Skrzetuski – bohater spod Zbaraża, który na wieść o zdradzie w Wielkopolsce rusza z panem Zagłobą i swoim stryjecznym Stanisławem Skrzetuskim bronić kraju. Ideał rycerza. W zasadzie w wojnie ze Szwedami, od przybycia do Kiejdan, cały czas towarzyszy swojemu przyjacielowi Wołodyjowskiemu. Jest wzorem postępowania postawionym Kmicicowi przez Wołodyjowskiego. Stanisław Skrzetuski – rotmistrz kaliski, stryjeczny brat Jana. Jako jeden z nielicznych sprzeciwił się umowie ze Szwedami zawartej w Wielkopolsce, po której wyruszył do Jana. Później razem z nim, Wołodyjowskim i Zagłobą walczył za ojczyznę. Stefan Czarniecki – marszałek koronny, idealny wódz i oddany ojczyźnie patriota, dowódca wielu zwycięskich potyczek ze Szwedami. Jerzy Lubomirski – marszałek koronny, służy obronie ojczyzny, ale wydaje się nade wszystko cenić swoją dumę. W Potopie otrzymujemy zapowiedź jego przyszłych szkodzących ojczyźnie czynów. Jan Kazimierz – król Polski, upokorzony zdradą własnego narodu musiał uciekać na Śląsk. Pobożny władca, wracający do kraju w triumfie, charyzmatyczny i kochany przywódca wyzwolenia ojczyzny z rąk Szwedów ukazany w „Potopie” Obraz najeźdźcy szwedzkiego przedstawiony w powieści charakteryzuje się trzema najważniejszymi cechami. Po pierwsze pokazuje wojsko szwedzkie, które przewyższa oddziały polskie, szczególnie polskie pospolite ruszenie, jakością uzbrojenia, karnością i doświadczeniem. Jest znacznie skuteczniejsze od Polaków w prowadzeniu oblężenia miast czy walce zza okopów. Szwedzi z Warszawy, którą oblegali, uczynili prawdziwą twierdzę, trudną do zdobycia przez Polaków. Polscy pułkownicy doświadczeni w sztuce wojennej potrafią docenić doświadczenie wojskowe Szwedów, na przykład w sypaniu szańców czy samym sposobie obozowania. Po drugie podkreśla się odmienność religijną Szwedów, nazywa się ich heretykami. Są protestantami, którzy niszczą i profanują polskie miejsca kultu i kościoły. Przed planami obrabowania skarbca klasztoru na Jasnej Górze nie powstrzymuje ich nie tylko obietnica nietykalności, którą złożyli zakonnikom, ale również uznawanie tego miejsca za święte przez Polaków. Po trzecie opisywana jest szeroko niesłowność Szwedów, którzy łamią dane Polakom przyrzeczenia – dotrzymują ich tylko do czasu całkowitego podbicia jakichś ziem, a później zaczynają łupić, niszczyć i mordować. Żołnierze szwedzcy szybko odstępują od złożonych obietnic i napadają na majątki Polaków. Jako jedną z przyczyn takiego postępowania można podać trawiący ich armię głód, choć na pewno nie mniej ważna była chęć zdobycia łupów. Jednym z przykładów ich niesłowności jest także danie Kmicicowi za kupione od niego konie nie pieniędzy, ale kwitu i wysłanie go w poszukiwani kogoś z dowódców szwedzkich, kto mógłby zapłacić za konie. Przy czym komendant Szwedów, który daje mu ten kwit, nie kryje, że najprawdopodobniej nikt nigdy nie odda mu pieniędzy. Wspomnianym przykładem niesłowności szwedzkiej są także układy, które Szwedzi próbują zawrzeć z załogą klasztoru na Jasnej Górze. Opierają się one głównie na próbie przekonania obrońców do któregoś ze szwedzkich kłamstw. Mówiąc o obrazie Szwedów w Potopie nie można zapominać o tym, że został on dopasowany do zakładanego celu całej powieści, czyli krzepienia serc i nie jest w pełni tożsamy z prawdą historyczną. strona: - 1 - - 2 - - 3 - (...) Ekscelencjo! jestli na świecie drugi kraj, gdzie by tyle nieładu i swawoli dopatrzyć można?... Co tu za rząd? – Król nie rządzi, bo mu nie dają... Sejmy nie rządzą, bo je rwą... Nie masz wojska, bo podatków płacić nie chcą; nie masz posłuchu, bo posłuch wolności się przeciwi; nie masz sprawiedliwości, bo wyroków nie ma komu egzekwować i każdy możniejszy je depce; nie masz w tym narodzie wierności, bo oto wszyscy pana swego opuścili; nie masz miłości do ojczyzny, bo ją Szwedowi oddali za obietnicę, że im po staremu w dawnej swawoli żyć nie przeszkodzi... Gdzie by indziej mogło się coś podobnego przytrafić? (...) - taki słowami charakteryzuje Polaków Weyhard Wrzeszczowicz, człowiek odpowiedzialny za zaopatrzenie dla szwedzkich wojsk oraz pomysłodawca oblężenia Częstochowy. Można – i należy – tę opinię skonfrontować z wypowiedzią królowej: (...) gdy rozejrzę się po świecie, próżno pytam, gdzie jest taki drugi naród, w którym by chwała Boga starożytnej szczerości trybem trwała i pomnażała się coraz bardziej... Próżno patrzę, gdzie drugi naród, (…) gdzie państwo, w którym by o tak piekielnych bluźnierstwach, subtelnych zbrodniach i nigdy nie przejednanych zawziętościach, jakich pełne są obce kroniki, nikt nie słyszał... Niechże mi pokażą ludzie, w dziejach świata biegli, inne królestwo, gdzie by wszyscy królowie własną spokojną śmiercią umierali. Nie masz tu nożów i trucizn, nie masz protektorów, jako u Angielczyków... Prawda, mój panie, zawinił ten naród ciężko, zgrzeszył przez swawolę i lekkość... Ale któryż to jest naród nigdy nie błądzący i gdzie jest taki, który by tak prędko winę swą uznał, pokutę i poprawę rozpoczął? Oto już się obejrzeli, już przychodzą, bijąc się w piersi, do twego majestatu... już krew przelać, życie oddać, fortuny poświęcić dla ciebie gotowi (…). Jaki więc obraz Polaków otrzymujemy w „Potopie” Henryka Sienkiewicza? Czy jest to naród zdegenerowany, nieuchronnie zmierzający ku upadkowi? A może w postawach Polaków da się odkryć pewne pozytywy, które zakwestionowałyby opinię Wrzeszczowicza? W drugiej części „Trylogii” zawarty został rozbudowany obraz społeczeństwa zamieszkującego XVII-wieczną Rzeczpospolitą. Autor starał się przedstawić rodaków w sposób jak najbardziej obiektywy, uwzględnił więc także ich liczne wady i przywary. Droga ku zgubie Gdy w 1655 r. na polskich ziemiach pojawili się Szwedowie, do pierwszego starcia miało dojść pod Ujściem, gdzie obozowali obrońcy Rzeczpospolitej. Miało dojść, gdyż wystrzelono zaledwie kilka pocisków. Wystarczyło to, aby szlachta oddała się pod opiekę Karolowi X Gustawowi. Później swoje usługi ofiarowali mu Radziwiłłowie – najpotężniejszy ród na Litwie. Brak wewnętrznej jedności miał różne przyczyny. Jedni dostrzegali bezsens walki, inni w imię zachowania szlacheckiej wolności gotowi byli oddać Polskę Skandynawom (król gwarantował utrzymanie obowiązujących praw), kolejni mieli nadzieję powiększyć majątek w czasie wojennego zamętu, toteż dołączyli do Szwedów, pacyfikując kolejne akty oporu. Z kolei najpotężniejsi widzieli szansę na umocnienie swojej pozycji, a nawet na zdobycie korony (Radziwiłłowie). Pewne jest to, że wewnętrzny rozłam przysporzył Rzeczpospolitej wielu cierpień, na całe lata zamieniając ją w dymiące pole bitwy. Słowa Wrzeszczowicza znajdują potwierdzenie w polskiej polityce wewnętrznej tamtego okresu. Zdanie króla niewiele znaczyło dla najzamożniejszych magnatów, gdyż ci dysponowali siłą niemal równą władcy. Również prawo w ówczesnym czasie nie cieszyło się respektem, ponieważ mając nawet niewielki oddział (np. Kmicic i jego kompania), można było Polecamy również: Potop - plan wydarzeń 1. Pierwsze spotkanie Kmicica z Billewiczówną 2. Uczta w Lubiczu 3. Zatarg Butrymów z kompanią Kmicica 4. Spalenie Wołmontowiczów. Więcej » Potop - opracowanie (geneza, czas i miejsce akcji, motywy) „Potop” to druga część trylogii Sienkiewicza. Utwór, podobnie jak „Ogniem i mieczem”, ukazywał się najpierw w odcinkach (w taki sposób też powstawał) – w latach 1884-1886 w krakowskim dzienniku „Czas” oraz w warszawskim czasopiśmie „Słowo”. Rok... Więcej » Potop - bohaterowie Potop - problematyka Całość Trylogii powstawała z myślą o „pokrzepieniu serc” zwykłych czytelników, odbiorców z przełomu XIX i XX wieku, czyli z czasów, gdy Polska pozostawała nadal pod zaborami (sam Sienkiewicz nie dożył czasów, gdy ojczyzna odzyskała niepodległość). Zamysłem pisarza było... Więcej » Wydarzenia historyczne w Potopie - opracowanie W XVII stuleciu niezwykle ważnym punktem strategicznym było Morze Bałtyckie. Dostęp do akwenu umożliwiał skuteczne prowadzenie handlu, co wiązało się z kolei ze sporymi zyskami. Nad jego chłodnymi wodami znajdowały się cztery państwa: Dania, Rosja, Polska oraz Szwecja. Jednak tylko ten ostatni kraj podejmował... Więcej » Zobacz również Potop - plan wydarzeń Więcej Potop - opracowanie (geneza, czas i miejsce akcji, motywy) Więcej Potop - bohaterowie Więcej Potop - problematyka Więcej Wydarzenia historyczne w Potopie - opracowanie Więcej Losowe zadania Ogniskowa zwierciadła 0 Odpowiedz Więcej Oblicz ile ciepła zostanie wydzielonego w reakcji syntezy wody 0 Odpowiedz Więcej Bogurodzica - tekst pieśni 1 Odpowiedz Więcej Stosunki polsko-krzyżackie w czasach Kazimierza Wielkiego 3 Odpowiedz Więcej Położenie otworu gębowego ryb 0 Odpowiedz Więcej Henryk Sienkiewicz – Potop – Obraz Polski i Polaków w oczach Szwedów – Wrzeszczowicza i Lisoli W jednym z fragmentów powieści Henryka Sienkiewicza Potop, Szwedzi, Wrzeszczowicz z Lisolą omawiają sprawę polską. Mężczyźni krytykują zachowanie i postawę polskiego społeczeństwa. Mówią o nieładzie, swawoli szlachciów i nierządzie. Uważają, że w Polsce nie ma sprawiedliwości, wojska. Podkreślają, że nie znają drugiego takiego narodu, w którym opuszcza się króla, panuje zdrada, tchórzostwo i każdy dba tylko o własne dobro, nie zważając na sprawy kraju. Przy końcu powieści widzimy już odrodzenie moralne całego społeczeństwa. Polacy jednoczą się w razie zagrożenia. Zawsze z każdego nieszczęścia można się podnieść. Nawet Szwedzi nie mogą nadziwić się zmianie, jaka zaszła w narodzie, który do niedawna nie stawiał im żadnego oporu. Jesteś w: Potop Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim W „Potopie” odnajdziemy portret zbiorowy Polaków z XVII wieku. Pisarz opisując poszczególne warstwy społeczne przede wszystkim koncentruje się na szlachcie. Na czele państwa stoi sprawiedliwy władca – Jan Kazimierz, którego cechuje roztropność i mądrość. Powraca on do ojczyzny ze Śląska na wieść o rozgorzałym buncie przeciwko okupującym kraj Szwedom. Uwagę Sienkiewicz poświęca magnaterii, której zarzuca jednak prywatę, dbanie o własne interesy, oskarża o zdradę i rozpad wewnętrzny Rzeczpospolitej. Pozytywną role odgrywa w utworze prosty lud, który przyłącza się do walki z najeźdźcą – to głównie górale czy mieszkańcy okolic Częstochowy, którzy biorą udział w obronie Jasnej Góry. Wyróżnia się parobek spod Rudnika – Michałko, który ostrzega polskie wojska przed obecnością Szwedów, a następnie dzielnie walczy przeciw wrogom. Do szlachty należą ziemianie, ale także rycerze walczący w obronie ojczyzny. Należą tu zarówno postaci negatywne, nie dbające o losy Rzeczpospolitej, jak i w głównej mierze pozytywne. Warstwa ta jest religijna, waleczna, nie waha się walczyć z wrogiem, który najechał ich kraj. Są gotowi do poświęceń i ofiar dla prawowitego władcy i Polski. Zachowują się zgodnie z kodeksem rycerskim, cenią sobie uczty i dobrą kompanię (więc przyjaźń). Niektórzy, tak jak Kmicic przechodzą metamorfozę od awanturników i warchołów do narodowych bohaterów. Szczególną rolę pisarz przypisuje księżom i duchowieństwu. To oni mają dbać o zachowanie wartości moralny, a siłę do walki ma im dawać wiara. Na tym tle wyróżnia się przeor Paulinów z Jasnej Góry, Augustyn Kordecki, który odważnie i roztropnie broni klasztoru. Księża bronią katolickich kościołów przed protestanckim najeźdźcom. strona: - 1 - - 2 - Dowiedz się więcej Potop – streszczenie Potop - bohaterowie Historyczna powieść przygodowa – kompilacja wielu gatunków literackich Idea „Potopu” – powieść pisana „ku pokrzepieniu serc” Andrzej Kmicic jako bohater romantyczny Pozostałe części "Potopu" „Potop” – plan wydarzeń „Potop” – problematyka Obraz społeczeństwa polskiego w „Potopie” „Potop” jako powieść historyczna (cechy gatunku) Andrzej Kmicic – charakterystyka, dzieje, przemiana Aleksandra Billewiczówna – charakterystyka Założenia ideowe w „Potopie” Tło historyczne w „Potopie” Potop - motywy literackie (motyw przyjaźni, motyw rycerza, motyw pojedynku) Miłość Aleksandry Billewiczówny i Andrzeja Kmicica w „Potopie” Potop - opracowanie Charakterystyka porównawcza Andrzeja Kmicica i Jacka Soplicy Uczta w Kiejdanach – opis „Kmicicowa kompania” Kossaka – portret awanturników „Potop” – najważniejsze cytaty

obraz polski i polaków w potopie